Đây là những xu thế được dự đoán chỉ 3 – 5 năm nữa thôi không ai có thể đứng ngoài được nữa.
Có lẽ với Blockchain & Metaverse – thì bức tranh “the new Internet” đã rõ ràng hơn với một số người, nhưng 99% người Việt vẫn chưa hiểu Blockchain, NFT, Defi, Crypto hay Metaverse là gì. Đây là một vài chia sẻ, suy nghĩ, kể về những trải nghiệm rất thật của bản thân về sự vận động phát triển của công nghệ 20 năm qua, từ đó hi vọng mọi người có thể có cái nhìn thiện cảm hơn, tin hơn những thứ mà chúng tôi đang làm: Blockchain, Cryptocurrency, Metaverse.
Blockchain và WWW
Blockchain rất giống như WWW (World Wide Web) cách đây 20 năm. Hồi quyết định xây dựng JoomlArt, core business xoay quanh website (DNA của WWW) thì lúc đó chẳng có một ngân hàng nào ở Vietnam có website cả. Khoảng 5-7 năm sau, tất cả các doanh nghiệp, tổ chức đều phải xây dựng website. Rất vui vì phải có đến hàng chục nghìn website ở VN sử dụng sản phẩm của JoomlArt. Ấy vậy mà những năm 2000, khi nói với mọi người là mình muốn xây dựng 1 nền tảng CMS để giúp các doanh nghiệp xây dựng các trang web chạy trên WWW, ai cũng hoài nghi, vì đến 1 cái email họ cũng chưa có, nên web là cái gì đó rất trìu tượng, thiếu tính thực tế. Blockchain cũng vậy, đến giờ cả những người được gọi là chuyên gia, học rộng biết nhiều vẫn lắc đầu ái ngại với blockchain, crypto currency, thậm chí là chế diễu blockchain vì tính vô dụng của nó và rất sợ từ crypto, vì nghĩ đó là thứ gì đó rất ảo, thậm chí là xấu xa.
Cryptocurrency và Web đen
(Một lần nữa xin báo chí và những người kém hiểu biết đừng gọi nó là tiền Ảo và gắn cho nó những cái cảm xúc miệt thị). Hồi mình mới tiếp xúc Internet, những trang web s.ex (gọi là web đen) là những ma lực hút users, rất nhiều scammer và lừa đảo tiếp cận các newbie thông qua phát minh vĩ đại www của nhân loại, cũng vì vậy mà rất nhiều phụ huynh rất ái ngại khi cho các con mình tiếp xúc internet. Những phụ huynh thông thái biết tầm quan trọng của Internet đối với sự hình thành trí tuệ và kiến thức cho thế hệ trẻ. Họ biết cách kiểm soát cả internet và hướng dẫn con mình sử dụng Internet sao cho đúng cách.Crypto là một sản phẩm của Blockchain và cũng có những đồng token scam, những thế lực xấu sản xuất ra nhiều thể loại Web đen như những ngày đầu của WWW. Với những ma lực của thị trường tài chính phi tập trung (Defi) và sự thiếu hiểu biết của những newbie, rất nhiều kẻ ẩn danh, scammer, và kể cả những người giỏi nhưng sử dụng danh tính thứ 2 đưa ra những thủ đoạn, chiêu trò lừa đảo làm ảnh hưởng không ít tới những người làm Blockchain chân chính. Xin khẳng định, tất cả các công nghệ đang chạy trên Google Cloud, Amazon hay các Data Center của Vietel, VNPT, FPT sẽ biến mất sau 10 -15 năm nữa. Các ứng dụng của doanh nghiệp, ngân hàng, của chính phủ sẽ lần lượt buộc phải chuyển lên Blockchain, hoặc là private chain hoặc là public chain. Chi phí chuyển đổi hiện tại đang khá cao, giống như chi phí trang bị máy tính & internet những năm 95-2000. Nhưng doanh nghiệp nào làm được sớm, doanh nghiệp đó sẽ có lợi thế dẫn đầu. Ngắn gọn: Blockchain (Web3) sẽ thay thế toàn bộ WWW (Web2) sau giai đoạn bùng nổ chính thức 2025-2030.
NFT và Email
Cách đây 30-40 năm, đưa một bức ảnh lên internet khá là khó khăn, những người không có internet sẽ không thể hình dung được trải nghiệm về “digital photo” nó sẽ như thế nào. Những người chưa hiểu về Blockchain, chưa có blockchain wallet nghe báo đài nói về NFT sẽ có một phản ứng tương tự ông bà của khi bạn có email, có website. Làm sao bà hình dung được email/NFT là gì khi bà không có email/NFT, đúng không. Tâm sự tí: Hồi đăng ký được cái gmail sớm oách lắm, trước đó là yahoo nữa, có email tán được bao nhiêu cô bằng email 
Những bạn 9x-2000 cố gắng mà sở hữu 1 cái NFT nha. Giống như mấy anh 7x có email + máy nhắn tin những năm 199x.
Defi và Check & Paypal
Năm 2002, mình có cầm 1 tờ “Payable check” của Google Adsense trị giá $314 đến ngân hàng để đổi ra tiền tiền mặt, không một ngân hàng nào nhận cả, hỏi mãi thì có Vietcombank xử lý được. Đến Vietcombank, các cô chú teller hỏi han nhiều lắm vì theo như lời các cô chú thì “đây là lần đầu tiên họ nhìn thấy một thứ gọi là check” như thế này (mặc dù đã được nghe về “séc”). Những năm 2000, mình bắt đầu có những giao dịch đầu tiên sử dụng Paypal (thông qua một tài khoản của một người bạn ở Mỹ), hồi đó sợ lắm, chẳng dám kể với ai. Ở Việt nam năm 2000 chỉ được phép giao dịch tiền mặt (cash) tất cả những thứ giao dịch phi tiền mặt (online) đều là phạm pháp. Vài năm sau, chúng ta đã có những giấy phép cho phép doanh nghiệp triển khai “thanh toán điện tử” và rồi những năm 2012-1018 các doanh nghiệp online payment, ví điện tử, thương mại điển tử mọc lên như nấm sau mưa.
DeFi sẽ nhanh hơn, tầm 5 năm nữa thì anh em ngạt thở vì thị trường Defi, rất giống các loại cuộc chơi Ví và ecommerce hiện nay.
Metaverse và Telephone
Chiếc điện thoại đầu tiên được phát minh cách đây 145 năm. Có lẽ trước năm 1876, việc 1 người có thể nghe giọng nói 1 người khác cách hàng trăm, hàng nghìn KM chắc là một chuyện vô cùng xa lạ và thậm chí là hoang đường, không có thật. Metaverse hiện tại khá giống điện thoại những năm 1900. Thế giới hiện tại giúp chúng ta ăn uống, vận động, phát triển thể chất. Thế giới song song sẽ giúp chúng ta: suy nghĩ, nghe, nói, giao tiếp, phát triển trí tuệ, các mối quan hệ và nhiều thứ khác.Khoảng 10 năm nữa, với bất kỳ loại kính mắt hay kính thời trang nào đều sẽ tích hợp VR và tai nghe, chỉ cần bật chế độ “meta” lên thì bạn có thể bước vào “metaverse” của riêng mình, hoàn hảo thêm một “thế giới song song” cùng không gian của thế giới bạn đang ăn, ngủ và trao đổi chất.
Thế hệ genZ có rất nhiều bạn chưa bao giờ nhìn thấy điện thoại cố định, nhưng Metaverse một lần nữa đưa loài người quay lại năm 1986. Chúng ta háo hức được nói chuyện với bạn mình ở nửa bên kia trái đất, nhưng lần này là ở vũ trụ song song.
Cre: Hùng Đinh
